NIEUWVEEN – In de schappen van on-the-golocaties is kauwgom al sinds jaar en dag een vast en populair item. Sinds Amerikaanse en Canadese soldaten Nederland bevrijdden in de Tweede Wereldoorlog, is het product niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Dat mag je in dit geval heel letterlijk nemen, want kauwgom blijft zonder verwijdering minimaal twintig jaar aan de straatstenen plakken.
Hoe het begon
Het schijnt dat er al in de klassieke oudheid op natuurlijke gom werd gekauwd. De oude Grieken bijvoorbeeld kauwden op hars dat wordt afgescheiden door de mastiekboom. Ook in Amerika werd op hars gekauwd, door de oorspronkelijke bewoners van het continent. De kolonisten die in de 18e eeuw met deze mensen in contact kwamen begonnen prompt zelf het goedje te winnen.
Commerciële kauwgom is er sinds 1848. John B. Curtis uit de staat Maine produceerde het, eerst op basis van bomensap, maar al gauw stond paraffine (gewonnen uit aardolie) aan de basis van zijn kauwgom. Later werd deze stof weer vervangen door een natuurlijke gom (vloeibaar gum) van de Sapodillaboom. Het eerste patent op kauwgom stamt uit 1869. In Nederland werd kauwgom pas populair toen Amerikaanse en Canadese soldaten er mee op de proppen kwamen tijdens WO2.
Gom of plastic?
Het hoofdbestanddeel van kauwgom is gom. Werd deze vroeger uit de boom gehaald, tegenwoordig wordt voor gom veelal synthetisch rubber gebruikt: een op olie gebaseerde polymeer waar onder andere polyethyleen in zit – en dat is plastic. Hoewel je de kauwgom natuurlijk in je mond neemt, komt er geen plastic vrij bij het kauwen. Alleen de zoet- en smaakstoffen die zijn toegevoegd aan de gom, lossen op in je speeksel. Bovendien kan het lichaam kauwgom niet verteren; mocht je het inslikken, dan komt het er dus gewoon weer uit. Inmiddels is er ook plasticvrije kauwgom op de markt, waarvoor de ouderwetse natuurlijke gom uit de Sapodillaboom wordt gebruikt. Deze gom bevat echter nog altijd polymeren. Scheikundig komt de plasticvrije kauwgom namelijk gewoon overeen met zijn gebruikelijke tegenhanger.
Duurzaamheid
Over de vraag hoe duurzaam plasticvrije kauwgom is, bestaat discussie. Omdat de plasticvrije kauwgomvarianten nog steeds polymeren bevatten, zullen ook deze niet vergaan in de natuur. Gooi je een plasticvrije kauwgom op de grond, dan blijft-ie dus net zo lang liggen (plakken) als een ‘gewone’ kauwgom: meer dan twintig jaar.
Voordelen van kauwgom
Een frisse adem is waarschijnlijk de meest gebruikte reden om een kauwgompje te nemen. Aan de meeste varianten wordt namelijk mint toegevoegd. Maar kauwgom heeft nog meer voordelen. Zo werd in 1939 al wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de rustgevende effecten van het goedje. Daaruit bleek inderdaad dat stressverschijnselen afnemen bij de consumptie van kauwgom. Ook zorgt kauwgom voor een betere concentratie en alertheid. Door het bewegen van de kaken ontstaat er namelijk een betere bloedstroom naar de hersenen. Nog een voordeel is dat je bij het kauwen op kauwgom extra speeksel aanmaakt. Daardoor worden zuuraanvallen geneutraliseerd en voedselresten afgevoerd, zo wijst onderzoek uit. Een schoner gebit is het resultaat, al is een suikervrije kauwgom daarvoor natuurlijk wel een voorwaarde. Een suikerhoudende kauwgom draagt immers níet bij aan een beter gebit.
Suiker(vrij)
Suikervrije kauwgom is al even in opmars; de meeste kauwgomfabrikanten hebben de afgelopen jaren flink ingezet op suikervrije varianten en/of de verlaging van suiker in hun bestaande aanbod. Toch is ook de suikerhoudende kauwgom nog altijd erg populair, terwijl – om eerder genoemde reden – suikervrije kauwgom het tandartsbezoek drastisch zou verlagen: uit Engels onderzoek blijkt dat als alle twaalfjarigen drie keer per dag, na elke maaltijd, suikervrije kauwgom zouden nemen, dit jaarlijks een besparing voor tandzorg van ruim tien miljoen euro zou opleveren. Volgens de onderzoekers zou suikervrije kauwgom in de strijd tegen tandbederf een ideale aanvulling zijn op tandenpoetsen.
Recente ontwikkelingen
Behalve suiker- en plasticvrije kauwgom komen er ook steeds meer varianten op de markt waaraan juist extra stoffen worden toegevoegd, zoals cafeïne (voor extra energie), en vitamine B en C. Ook verschijnt er binnenkort mogelijk voorspellende kauwgom op de markt. In Duitsland is namelijk onderzoek gedaan naar kauwgom die ontstekingen in een vroeg stadium opspoort. De kauwgom bevat een stofje dat gevoelig is voor enzymen die worden uitgescheiden door ontstekingscellen en dan een bittere smaak afgeeft. Voordat duidelijk wordt of de kauwgom daadwerkelijk beschikbaar komt, moet nog meer onderzoek gedaan worden.
Dit artikel verscheen eerder in Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.
