BAARN – Orange Peak Company (OPC), het bedrijf dat data verwerkt van onder andere tankshops, geeft een inzicht in de verkoop van tabak en de combinatieverkoop in het Nederlandse petrolkanaal. Met recente gegevens van januari tot en met december wordt nog beter zichtbaar welke impact de rookwarenban in de supermarkten heeft gehad op de tankshops. Niels Rijnart, business consultant bij OPC, legt aan de hand van de data van 2024 de trends en verwachtingen voor 2025 uit.
Orange Peak Company heeft niet alleen de definitieve cijfers over 2024 van tabaksverkoop in de tankshops naar buiten gebracht. Ook over de combinatieverkoop met andere producten zoals koude dranken en zoetwaren is meer informatie bekend. Wat kunnen tankshophouders met deze kennis en met welke ontwikkelingen krijgen zij te maken in 2025?
Stijging omzet rookwaren
Rijnart valt met de deur in huis: de groei, zowel in volume als in de omzet, is ten opzichte van 2023 geen ‘hot news’ te noemen. De stijging ligt in de lijn der verwachting. Immers, de accijnsverhogingen zorgden voor een stijging in de gerealiseerde omzet. De Rijksoverheid verhoogde op 1 april 2024 de accijns op tabak. Sinds de accijnsverhoging kost een pakje sigaretten gemiddeld € 11,10 en voor een pakje shag (50 gram) moeten consumenten € 24,50 neerleggen. De stijging van de verkoopprijs in rookwaren (mede door verhoging van accijnzen) was 22,5%.
Het verkoopverbod van tabak in de supermarkten in juli van 2024 maakte dat consumenten hun rokertje ergens anders gingen halen, dus ook bij de tankshops. “Een year to date-stijging in omzet in 2024 van 61,3% ten opzichte van 2023 is wel heel fors te noemen. In de maand november was de stijging zelfs 100,4% ten opzichte van dezelfde maand in 2023”, aldus Rijnart.
In de analyse waar de locatie van het verkooppunt is meegenomen, is een onderscheid gemaakt in de procentuele stijging van de gemiddelde gewogen omzet per locatie van de categorie sigaretten en shag. Deze afweging is gemaakt gezien de hoge stijging van de verkoopprijs van shag en de grote vraag naar sigaretten binnen de productgroep rookwaren. “Bij de landelijke analyse zien we in vergelijking met 2023 een procentuele stijging van 65,8% meer gemiddelde gewogen omzet per locatie op sigaretten (’24 versus ’23, red.), deze stijging is op shag 35,6%”, zegt Rijnart. Hij neemt ook de verschillen in gebieden mee in de analyse, waarbij er een ander beeld te zien is in de tankshops in de grensgebieden dan in de overige tankshops.
Verschillen in regio’s
Rijnart: “Als we locaties langs de Duitse grens bekijken, zien we dat de gemiddelde omzet per locatie op sigaretten stijgt met 35,7%. Shag daarentegen daalt met 11,4%. Langs de Belgische grens zien we een hele andere situatie. Daar stijgt de gemiddelde gewogen omzet per locatie van sigaretten met 69,1% en van shag met 52,8%.” Verder ingezoomd op Nederland is te zien dat in de Randstad de omzet van sigaretten stijgt met 73,8% en die van shag met 46,9%. In Friesland is dat een ander verhaal, daar gaat de omzet per locatie van sigaretten omhoog met 67,5% en shag blijft achter met een kleine groei van 9,2%. De provincie die het meeste afstand tot de grens heeft, NoordHolland, laat in de analyse een stijging van 91,2% zien op sigaretten en maar liefst 80,3% op shag. Erg opvallend in vergelijking met de overige resultaten. Rijnart concludeert: “De gemiddelde gewogen omzet op sigaretten en shag stijgt het minst langs de Duitse grens. Op beide productgroepen wordt de hoogste stijging waargenomen in de provincie Noord-Holland boven de denkbeeldige grens op Haarlem.”
Bijverkoop
De gestegen omzet komt niet alleen door de toenemende klantenstroom vanuit retail, maar ook zeker door de prijsstijgingen. Rookwaren zijn gemiddeld 22,5% duurder geworden. Als gevolg van de krimpflatie en stijging in de grondstoffen, hebben ook andere productgroepen in de tankshop te maken met een hogere verkoopprijs. Rijnart noemt enkele voorbeelden: “De gemiddelde verkoopprijs van koude dranken is bijvoorbeeld gestegen met 4,9% en die van foodservice met 3,4%. Een opvallende, maar ook logische stijging is die van zoetwaren. Daar steeg de prijs met maar liefst 10,4%. Dat komt door de stijgende grondstofprijzen van onder andere cacao.”
Door het verkoopverbod van tabak in de supermarkten, hoopte het Nederlandse petrolkanaal op meer bijverkoop in de shop. Toch is die verwachting niet uitgekomen, zo vertelt Rijnart: “De verwachte hogere conversie is geen werkelijkheid geworden. Het zullen tegenvallende resultaten zijn voor de fabrikanten in koude dranken en zoetwaren.”
Artikel gaat verder onder de foto ↓
AI
Rijnart blikt ten slotte vooruit naar 2025. Wat zijn de verwachtingen? “Dat zijn er een aantal. Als eerste zal de verkoop van rookwaren toenemen. Evenals de bewustere aankopen, zoals proteïnerepen. In datzelfde plaatje passen de niet-suikerhoudende dranken, die zijn ontzettend aan het groeien en dat is een belangrijke trend voor 2025”, aldus Rijnart. Een andere, belangrijke ontwikkeling voor de tankshops is het langere verblijf en het ‘voller maken van de winkelmandjes’. Steeds meer automobilisten rijden in een elektrische auto en hebben daardoor een langere stop bij de tankshop. “De inrichting van de locaties en het assortiment worden daarop aangepast, denk aan meer inzet op luxe belegde broodjes en vers bereide maaltijden. Bovendien is dit voor ondernemers een manier om meer conversie te genereren, voor als de tabaksverkoop in 2030 wegvalt”, licht Rijnart toe. Als laatste geeft de business consultant AI aan als ontwikkeling om in de gaten te houden. “Onze dochteronderneming Apollo heeft een AI-tool ontwikkeld, waarmee we kunnen voorspellen vanuit data van gerealiseerde verkopen, maar ook vanuit externe invloeden zoals het weer tot aan grote evenementen. Denk aan: hoeveel kaasbroodjes zal ik verkopen tussen 10 en 11 uur? Aan de hand daarvan kun je als ondernemer je voorraad bepalen, de hoeveelheid personeel en de eventuele derving voorspellen. Dat is ook handig voor rookwaren. Als uit de data blijkt dat je op bepaalde momenten meer of minder verkoopt, dan kan de groothandel hierop inspringen. Je creëert zo een ideale voorraadpositie. AI is een interessante tool om in te zetten voor optimalisatie, efficiëntie en vermindering van derving, en zal zeker meer worden toegepast in 2025”, stelt Rijnart.
Dit artikel verscheen eerder in Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.
