VOORBURG – Hoewel de coronacrisis al even achter ons ligt, merken de horecagroothandels daar nog iedere dag de gevolgen van. Aan het begin van de zomer maakten Sligro, Makro, Lekkerland, Bidfood en VHC bekend zich te verenigen in Foodservice Nederland (FSN), de nieuwe brancheorganisatie voor horecagroothandels.
Out.of.Home Shops spreekt met FSN-voorzitter Erik Ziengs over de kansen en uitdagingen voor groothandels.
Hoe gaat het met de groothandels anno 2024?
“Groothandels hebben in de coronaperiode een flinke tik om de oren gehad, met name door het buitensluiten van bepaalde regelingen. Diverse bedrijfstakken kwamen onder druk te staan en dit werd ook erkend, maar niemand in Den Haag besefte dat ook de horecaleveranciers en groothandels het lastig kregen. Terwijl diezelfde groothandels destijds verantwoordelijk waren voor de bevoorrading van de ziekenhuizen, waarin alle mensen met corona terechtkwamen. Net zoals ze dat zijn voor allerlei andere cruciale infrastructuur. Ten onrechte werd het grote maatschappelijk belang van deze sector totaal gemist. Natuurlijk zijn ze die periode wel te boven gekomen, maar bij hun grootste afnemers – in de horeca – is een hoop veranderd sindsdien. Denk daarbij aan de lastenstijgingen: de huren, lonen en de energiekosten. En natuurlijk de enorme krapte op de arbeidsmarkt. Veel personeel heeft tijdens corona een andere carrière gevonden en dat leidt tot loonstijgingen. Dat wordt doorberekend aan de gast, want na corona hebben horecazaken nog geen vet op de ribben. Die mogelijkheid hebben ze nog niet gehad. Bovendien kampen velen met belastingschulden. Al die omstandigheden hebben ook direct effect op de horecagroothandels. Die worden door afnemers benaderd met de vraag of ze rekening kunnen houden met alle regelingen die ze hebben. Het komt erop neer dat iedereen de pijn van corona nog voelt, ook al is het jaren geleden.”
Een andere uitdaging, je noemde het net al, is de energiecrisis. Hoe gaan groothandels daarmee om?
“Dat is zeker een uitdaging en het valt helemaal niet mee. Het net is simpelweg overbelast. Als ik kijk naar de haven van Scheveningen, daar zit Simonis. De ondernemer vertelde mij onlangs dat Den Haag daar een zero-emissiezone van wil maken. Dat zal de eerste haven in Europa zijn. Wat doet dat wel niet met je concurrentiepositie? We zijn van mening, en onze leden ook, dat de overheid de infrastructuur niet op orde heeft. Ondernemers hebben een probleem als wij niet leveren. Groothandels willen wel met elektrische vrachtwagens rijden, maar dan moet er wel een plek zijn om tussentijds op te laden. En dan is het ook nog eens zo dat in elke stad het beleid weer anders is. Daar kun je bijna niet op ondernemen.”
De branche heeft te maken met arbeidskrapte. Wat horen jullie daarover als brancheorganisatie?
“De arbeidsmigratie is een grote uitdaging. Dat is ergens ontstaan, omdat er veel werk is dat Nederlanders niet willen doen. Gelukkig zijn er veel migranten die bereid zijn om dat wél te doen. Voor werkgevers betekent dit dat ze hen betalen, zorgen voor huisvesting en deze mensen behandelen zoals dat hoort. Bij horecagroothandels wordt hier veel rekening mee gehouden, al wordt de regeldruk steeds groter. Deze mensen hebben ze écht nodig, want zij zorgen ervoor dat alle producten op tijd in de vrachtwagen staan, dat alles is gesorteerd en alles ook op tijd op plek van bestemming is. Het zijn de primaire behoeften waar migranten in ondersteunen. En de publieke opinie is dan dat je ze van de Nederlandse markt moet halen, maar dan moeten Nederlanders het werk wel willen doen.”
Lees verder onder de foto ↓
Wat bedoel je met dat de regeldruk groter wordt?
“Er is vanuit Europa de CSRDrichtlijn, wat betekent dat er allerlei rapportages gedaan moeten worden. Laatst sprak ik met Koen Slippens (ceo van Sligro, red.) en hij vertelde ook dat het geen grote moeite is voor de groothandels, maar dat er wel medewerkers mee bezig moeten zijn. Hij gaf aan dat hij liever investeert in zonnepanelen en een bijdrage levert aan de duurzaamheid, in plaats van kosten maakt voor administratieve werkzaamheden.”
Je bent jarenlang Kamerlid geweest en zult ongetwijfeld met deze zaken te maken hebben gehad. Hoe gebruik je die kennis nu als voorzitter van Foodservice Nederland?
“Ik ben inderdaad elf jaar Kamerlid geweest van een partij die een groot deel van de ondernemers dekt. Onder Rutte 1 en 2 ben ik veel bezig geweest met regeldruk. Uit die tijd weet ik dat rapportages aangeven dat de regeldruk afneemt, maar de ervaring is dat het juist toeneemt. Ik kom als voorzitter veel dingen tegen waarvan ik jarenlang de dossiers heb bestudeerd. De manier van doen, denken en praten in Den Haag ken ik, dat maakt het makkelijker. Ik ken ook veel mensen, waaronder de ministerpresident. Die heb ik al eens gesproken en het is fijn dat je van elkaar weet wie je bent. Verder ben ik altijd politiek actief geweest en ik zit ook dicht bij het vuur: mijn broer heeft vier horecazaken.”
Even geleden werd bekendgemaakt dat groothandel Broekhuyzen verder gaat onder Bidfood. Evenals Zegro sinds 2022 en de Kweker onder Sligro sinds 2019. Kun je verklaren waarom de regionale groothandels zich aansluiten bij de grote jongens?
“Dat heeft allemaal te maken met de kennis en kunde en het netwerk van de grotere groothandels. Zij hebben een verzorgingsgebied waarover is nagedacht en dat logistiek klopt. Als jij je daarbij aansluit, dan kun je je rendement verbeteren. Het gebeurt steeds vaker, want horecagroothandels willen klanten bedienen met een volwaardig assortiment dat in één keer wordt geleverd. Opschaling is dan als kleine partij lastig. Ik verwacht dat dit nog wel vaker gaat gebeuren in de toekomst.”
Er zijn nu zes groothandels aangesloten. Hoe gaat dat als iedereen bij elkaar zit?
“Het zijn totaal verschillende bedrijven, maar het doel is om met elkaar te kijken naar het gezamenlijk belang. Hoe ze het verder doen? Ja, het zijn concurrenten en ik kan er van alles van zeggen en vinden, maar ze kunnen goed met elkaar door een deur. Daarbuiten? Eigen belang voorop en daar is niets mis mee. Ik sta boven die partijen en hoor alle uitingen, maar concurrentiestrijd hoort erbij. De kunst is om het gezamenlijk belang continu naar voren te halen en daarop te koersen; pas dan maak je duidelijk waar je voor staat.”
Hoe ziet de toekomst van foodservicegroothandels eruit?
“Dat zijn vragen waarvoor je eigenlijk in een glazen bol moet kijken om antwoord te krijgen. Maar ik verwacht voor de toekomst het volgende. Horecagroothandels zullen overeind blijven, want de consument wil naar de horeca toe. Die markt zal blijven en op zich is dat een prima toekomst, maar je zult met elkaar moeten aansturen op betaalbaar een hapje of drankje doen buiten de deur. Verder blijft de andere markt van de gevangenis, ziekenhuizen en verzorgingshuizen bestaan voor groothandels. Uitdaging is wel om te blijven onderscheiden in prijs, kwaliteit en assortiment. Ik hoop dat de prijsstijgingen er niet voor zorgen dat mensen hun rug keren naar de horeca, want dan wordt het een hele lastige tijd. Dat zal ook invloed hebben op de horecagroothandels. Waar wel kansen liggen, is op het gebied van nieuwe concepten bedenken. Het is echt een markt om alert te zijn.”
Dit artikel verscheen eerder in Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.
